Podstawowe definicje
Kwalifikacja – formalny wynik procesu oceny i walidacji przeprowadzonej przez właściwy organ potwierdzający, że osoba ucząca się uzyskała efekty uczenia się (kompetencje) zgodne z określonymi standardami (dyplom, świadectwo, certyfikat...).
Efekty uczenia się – określenie tego, co uczący się wie, rozumie i potrafi wykonać po ukończeniu okresu uczenia się. Wyrażone są w kategoriach wiedzy, umiejętności i innych kompetencji. Zaleca się, aby efekty uczenia się stanowiły podstawowy element budowy wszelkich programów nauczania.
Deskryptor – ogólne stwierdzenia określające zakładane efekty kształcenia na każdym stopniu kształcenia na poziomie wyższym.
Europejskie (w tym bolońskie) ramy kwalifikacji – wspólny system odniesienia (uniwersalny język przekładu), który wiąże krajowe ramy kwalifikacji.
Krajowe ramy kwalifikacji – narzędzie służące do opisu i klasyfikowania kwalifikacji ze względu na poziomy osiągnięć scharakteryzowane wedle przyjętych w danym kraju zestawów kryteriów mających jednak jasne odniesienia do ram europejskich.
Efekty uczenia się – określenie tego, co uczący się wie, rozumie i potrafi wykonać po ukończeniu okresu uczenia się. Wyrażone są w kategoriach wiedzy, umiejętności i innych kompetencji. Zaleca się, aby efekty uczenia się stanowiły podstawowy element budowy wszelkich programów nauczania.
Deskryptor – ogólne stwierdzenia określające zakładane efekty kształcenia na każdym stopniu kształcenia na poziomie wyższym.
Europejskie (w tym bolońskie) ramy kwalifikacji – wspólny system odniesienia (uniwersalny język przekładu), który wiąże krajowe ramy kwalifikacji.
Krajowe ramy kwalifikacji – narzędzie służące do opisu i klasyfikowania kwalifikacji ze względu na poziomy osiągnięć scharakteryzowane wedle przyjętych w danym kraju zestawów kryteriów mających jednak jasne odniesienia do ram europejskich.
„Bolońskie” Ramy Kwalifikacji
Qualification Framework for European Higher Education Area (QF for EHEA) - Ramy Kwalifikacji dla Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego (RK dla EOSW) przygotowane zostały w ramach Procesu Bolońskiego. W roku 2005 przyjęte razem z Komunikatem Ministrów z Bergen.
Ramy Kwalifikacji dla Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego wyznaczają trzy podstawowe poziomy kształcenia na poziomie wyższym - trzy stopnie studiów i są opisane za pomocą deskryptorów w trzech kategoriach:
Ramy Kwalifikacji dla Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego wyznaczają trzy podstawowe poziomy kształcenia na poziomie wyższym - trzy stopnie studiów i są opisane za pomocą deskryptorów w trzech kategoriach:
- Wiedzy i jej rozumienia,
- Umiejętności,
- Postaw.
Europejskie Ramy Kwalifikacji
European Qualifications Framework „EQF" otrzymały rekomendację Parlamentu Europejskiego w roku 2008. Termin odniesienia kwalifikacji danego kraju do Ram Europejskich był w roku 2010. Wyznaczono 8 poziomów kwalifikacji na podstawie następujących atrybutów:
- poziomu wiedzy (głębi zrozumienia),
- umiejętności (ich złożoności, wyrafinowania),
- innych kompetencji (competence).
Krajowe Ramy Kwalifikacji
National Qualifications Framework „NQF" . W różnych krajach wydzielono różne liczby poziomów - od 5 (Francja) do 12 (Szkocja). Poziomy kwalifikacji opisano za pomocą trzech grup deskryptorów:
Główne cele wprowadzenia Polskich Ram Kwalifikacji
Polskie Ramy Kwalifikacji to nie tylko uporządkowana, opisana przy pomocy deskryptorów charakterystyka poziomów kwalifikacji, to także szeroko rozumiana koncepcja systemu uczenia się przez całe życie integrująca uczenie się formalne, pozaformalne i nieformalne.
Korzyści wynikające z wprowadzenia Polskich Ram Kwalifikacji,
Dla uczelni oznacza to swobodę tworzenia nazwy i programu kierunków studiów. Do prawidłowego przygotowania Krajowych Ram Kwalifikacji potrzebne są:
- Wiedza,
- Umiejętności,
- Postawy.
- Głębokim przemianom w systemie kształcenia, a w szczególności jego dostosowaniu do potrzeby „uczenia się przez całe życie".
- Odniesieniu kwalifikacji danego kraju do Ram Europejskich.
Główne cele wprowadzenia Polskich Ram Kwalifikacji
- Przejście z systemu edukacji opartego na „nauczaniu i treściach programowych" do systemu opartego na „efektach uczenia się"
- Stworzenie systemu dogodnego dla realizacji strategii uczenia się przez całe życie - między innymi system walidacji efektów uczenia się poza-formalnego i nieformalnego i na tej podstawie nadawanie kwalifikacji uczącym się,
- Uelastycznienie systemu edukacji - między innymi stworzenie praktycznych możliwości szybkiego reagowania na nowe potrzeby społeczeństwa i rynku pracy
- Zapewnienie większej integracji wszystkich trzech sektorów edukacji w Polsce
- ogólnej,
- wyższej,
- zawodowe.
- Stworzenie warunków ułatwiających uznawanie kwalifikacji nadawanych w Polsce w innych krajach, zwłaszcza w państwach członkowskich UE,
- Zrealizowanie zobowiązań wynikających z uregulowań w ramach UE.
Polskie Ramy Kwalifikacji to nie tylko uporządkowana, opisana przy pomocy deskryptorów charakterystyka poziomów kwalifikacji, to także szeroko rozumiana koncepcja systemu uczenia się przez całe życie integrująca uczenie się formalne, pozaformalne i nieformalne.
Korzyści wynikające z wprowadzenia Polskich Ram Kwalifikacji,
- Większa przejrzystość krajowego systemu kwalifikacji i edukacji,
- Wyższy poziom zaufania do jakości kwalifikacji nadawanych w Polsce i przypisanego im poziomu Krajowych i Europejskich Ram Kwalifikacji,
- Lepsze i łatwiejsze dopasowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy,
- Wyższa zatrudnialność absolwentów i osób znajdujących się na rynku pracy,
- Wyższa mobilność pracowników - europejska i krajowa.
Dla uczelni oznacza to swobodę tworzenia nazwy i programu kierunków studiów. Do prawidłowego przygotowania Krajowych Ram Kwalifikacji potrzebne są:
- Nowe zasady tworzenia programów,
- Nowa akredytacja,
- Nowy wewnętrzny system zapewnienia jakości gwarantujący:
- misję właściwą dla placówki edukacji wyższej,
- zaprojektowanie programu na bazie zamierzonych efektów uczenia się,
- prowadzenie procesu dydaktycznego stosownie do zamierzeń,
- pomiar uzyskanych efektów,
- wykazanie komisji akredytującej spójności założeń i realizacji oraz wiarygodności uzyskania założonych efektów - samoocena.